กรุ๊ปเลือดมีผลต่อการตั้งครรภ์หรือไม่ สำหรับผู้หญิงที่เตรียมพร้อมสำหรับการมีลูก แน่นอนว่ากรุ๊ปเลือดมีผล
สำคัญ โดยเฉพาะกรุ๊ปเลือด Rh- ซึ่งเป็นหมู่เลือดหายาก หากผู้หญิงมีหมู่เลือดนี้ซึ่งไม่เหมือนกับสามี จะต้องปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการตั้งครรภ์ไว้ให้ดี
โดยปกติกรุ๊ปเลือดแบ่งออกเป็นระบบเลือดพื้นฐาน ABO ที่เราคุ้นเคยกันแล้ว ประกอบด้วยกรุ๊ป A, AB, B และ O ส่วนระบบเลือด Rh แบ่งเป็น Rh+ และ Rh- ซึ่งอย่างหลังเป็นกรุ๊ปเลือดหายากที่ไม่มีแอนติเจนอยู่ในเม็ดเลือดแดง หากพ่อแม่มีกรุ๊ปเลือด Rh ไม่ว่าจะเป็น Rh+ หรือ Rh- ทั้งคู่ หรือคุณแม่เป็น Rh+ ก็ไม่มีปัญหาอะไร ยกเว้นคุณแม่มีกรุ๊ปเลือด Rh- แต่ลูกในครรภ์มีกลุ่มเลือด Rh+ จากยีนของคุณพ่อ เกิดปัญหาแน่นอนเพราะเลือดแม่และลูกไม่เข้ากัน หากเลือดของลูกที่เป็น Rh+ เข้าสู่ร่างกายของแม่ทางรกหรือสายสะดือจากการเจาะน้ำคร่ำหรือในการคลอด ก็จะทำให้ร่างกายคุณแม่สร้างภูมิต้านทานขึ้นมาทำลายเม็ดเลือดแดงของลูก ทำให้ทารกคลอดออกมาเป็นโรคโลหิตจางหรือเสียชีวิตก่อนคลอดได้
หากแม่มีกรุ๊ปเลือด Rh- ส่วนพ่อมีกรุ๊ปเลือด Rh+ โดยปกติช่วงตั้งท้องลูกคนแรกมักจะคลอดออกมาปลอดภัยและไม่มีความผิดปกติแต่อย่างใด แต่ต้องระวังการตั้งครรภ์ลูกคนที่สอง ร่างกายของแม่จะสร้างภูมิต้านทานขึ้นอีกเพื่อทำลายเม็ดเลือดแดงเหล่านั้นเพราะคิดว่าเป็นสิ่งแปลกปลอม ทำให้ทารกในครรภ์เกิดอาการตัวเหลือง ตาเหลือง และอาจเสียชีวิตในครรภ์
ภาวะเลือดแม่กับลูกไม่เข้ากันมักมีอาการไม่รุนแรงในกรณีเป็นกรุ๊ปเลือด A, B และ O ส่วนกรณีหมู่เลือด Rh ของแม่และลูกไม่ตรงกันนำไปสู่ปัญหาหลายอย่าง เมื่อแม่มีเลือดกรุ๊ป Rh- ส่วนลูกในครรภ์มีกรุ๊ปเลือด Rh+ อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่มีอาการรุนแรงในกรณีที่เม็ดเลือดแดงของลูกเข้าสู่ร่างกายของแม่ในระหว่างที่มีการหลุดลอกของตัวรก ทำให้ร่างกายของแม่สร้างภูมิต้านทานขึ้นมาทำลายเม็ดเลือดแดงของลูก เป็นสาเหตุของภาวะดีซ่านหรือภาวะเลือดจางระยะสั้น ๆ หลังคลอด คุณหมอจำเป็นต้องตรวจวัดระดับเม็ดเลือดของเด็กหลังคลอดและเสริมสารอาหารพร้อมกับรักษาภาวะดีซ่านให้เด็กน้อยหายดีก่อนกลับบ้าน
กรุ๊ปเลือดของแม่กับลูกที่ไม่สัมพันธ์กัน ฝั่งแม่มีหมู่เลือด Rh- ฝั่งพ่อมีหมู่เลือด Rh+ โดยหมู่เลือดของลูกไปเหมือนกับพ่อ จึงเข้าไม่ได้กับกรุ๊ปเลือดของแม่ เป็นสาเหตุหนึ่งของอาการตัวเหลืองของทารกหลังคลอด ซึ่งเป็นภาวะที่พบได้ทั่วไปในทารกแรกเกิดราว 20%-50% หากพบว่าเด็กคลอดออกมาตัวเหลือง มีภาวะซีด จะเป็นโรคโลหิตจางรุนแรง ถ้ารุนแรงมากบางรายแท้งหรือคลอดออกมาแล้วเสียชีวิตในภายหลัง กรณีที่เด็กคลอดออกมาตัวเหลือง แพทย์จะเจาะเลือดบริเวณฝ่าเท้าของเด็กเพื่อทดสอบหาค่าบิลิรูบินในเลือดและฉายแสงเพื่อขับแอนติบอดีของคุณแม่ออกทางปัสสาวะและอุจจาระ เด็กน้อยจะหายดีภายในไม่กี่วันหลังคลอด
คุณแม่ที่วางแผนมีลูกควรรีบไปฝากครรภ์ตั้งแต่เนิ่น ๆ หากตรวจพบเลือดของแม่และลูกไม่เข้ากัน แพทย์จะฉีดยาลดการสร้างภูมิต้านทานป้องกันไม่ให้เลือดของแม่ไปทำลายเม็ดเลือดแดงของลูก ช่วยป้องกันอันตรายต่อลูกในครรภ์และทำให้คุณแม่ที่มีกรุ๊ปเลือด Rh- คลอดลูกได้ตามปกติ