ภาวะมีบุตรยาก หมายถึง สภาพที่คู่สมรสมีปัญหาในการตั้งครรภ์หรือมีเพศสัมพันธ์กันอย่างสม่ำเสมอ ไม่ได้มีการ
คุมกำเนิด แต่ก็ไม่มีการตั้งครรภ์เกิดขึ้น ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ทั้งในผู้ชายและผู้หญิง นับว่าเป็นปัญหาที่ค่อนข้างพบได้อย่างแพร่หลายในประชากรส่วนใหญ่ โดยเฉพาะคนวัยทำงานที่มีอายุ 30 ปี ขึ้นไป
- สาเหตุที่พบจากภาวะมีบุตรยาก
ปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดภาวะมีบุตรยากเกิดขึ้นได้หลายประการ ดังนี้
- ปัญหาทางพันธุกรรม ภาวะมีบุตรยากอาจมาจากพันธุกรรมที่สามารถส่งต่อการมีบุตรของคนในครอบครัว
- ปัญหาทางสมอง การทำงานของระบบสมองที่เกี่ยวข้องกับการตั้งครรภ์อาจมีปัญหา เช่น ปัญหาในส่วนของฮอร์โมนสมอง
- ปัญหาทางต่อมไทรอยด์ ความผิดปกติในระบบต่อมไทรอยด์อาจส่งผลต่อการตั้งครรภ์
- โรคหย่อนสมรรถภาพทางเพศ, สุขภาพไม่แข็งแรง โรคที่เกี่ยวข้องกับการเจริญพันธุ์
- การใช้ยาหรือเชื่อมต่อเทคโนโลยีทางการแพทย์ การใช้ยาหรือเทคโนโลยีทางการแพทย์บางชนิดอาจมีผลกระทบต่อการตั้งครรภ์
- ภาวะไข่เสื่อมหรือไข่ฟ่อ ในเพศหญิงเมื่อมีอายุที่มากขึ้น
- ปัจจัยทางสภาพแวดล้อม ปัจจัยต่าง ๆ ที่อยู่ร่วมกับสภาพแวดล้อม เช่น การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ การได้รับสารเคมีอันตราย หรือสภาพแวดล้อมในที่อาศัย อาจมีผลกระทบต่อการมีบุตร
- ความเครียด ความวิตกกังวล ส่งผลให้เกิดการมีเพศสัมพันธ์ที่น้อยลง เป็นต้น
- การตรวจสอบสัญญาณภาวะมีบุตรยาก
หลังจากที่รู้สาเหตุของการมีบุตรยากเป็นที่เรียบร้อย แต่จะรู้ได้อย่างไรว่าตัวเราเองมีความเสี่ยงที่จะมีปัญหาภาวะมีบุตรยาก ลองมาเช็กสัญญาณเตือนภาวะมีบุตรยากกันดีกว่าว่ามีอะไรบ้าง
- ประจำเดือนมาไม่ปกติ หรือมาบ้าง ไม่มาบ้าง มา 1 วันหาย เป็นต้น
- มีอาการปวดท้องประจำเดือนมากกว่าปกติ หรือปวดจนทนไม่ได้
- ระยะเวลาที่พยายามมีบุตร ควรทราบระยะเวลาที่คุณและคู่สมรสได้พยายามมีบุตรแล้ว หากคุณพยายามมานานกว่า 1 ปี (หรือ 6 เดือน หากคุณมีอายุมากกว่า 35 ปี) แต่ยังไม่ได้ตั้งครรภ์ อาจมีภาวะมีบุตรยาก
- ประวัติการตั้งครรภ์ ควรสอบถามเกี่ยวกับประวัติการตั้งครรภ์ที่ผ่านมา หากคุณหรือคู่สมรสเคยตั้งครรภ์แต่ละครั้งยากและมีปัญหาในการคลอด อาจเป็นสัญญาณภาวะมีบุตรยาก
- สุขภาพของทั้งสองฝ่าย การตรวจสอบสุขภาพของทั้งสองฝ่ายเพื่อตรวจสอบความเป็นอยู่ของภาวะที่อาจเป็นสาเหตุของการมีบุตรยาก เช่น ปัญหาทางสืบพันธุกรรม ปัญหาทางสมอง ปัญหาต่อมไทรอยด์ ความไม่สมบูรณ์ของน้ำเชื้อในเพศชาย ปริมาณน้ำเชื้อที่น้อยกว่าค่ามาตรฐานมากเมื่อร่างกายอยู่ในสภาวะปกติ
- การตรวจสอบระดับฮอร์โมน การตรวจสอบระดับฮอร์โมนเช่น ฮอร์โมน Progesterone และฮอร์โมนที่สัญญาณการทำงานของต่อมไทรอยด์ (Thyroid) อาจจะช่วยในการวินิจฉัยสภาพแสดงสถานะการมีบุตรยาก
- การตรวจสอบประเมินความสมบูรณ์ของรังไข่และอาการที่ควรสังเกต การตรวจสอบประเมินความสมบูรณ์ของรังไข่และอาการที่ควรสังเกต เช่น การมีประจำเดือนไม่ปกติ การมีเม็ดไข่ขนานกัน (Polycystic Ovary Syndrome) หรืออาการอื่น ๆ ที่อาจมีผลต่อการมีบุตรยาก
- ประวัติอื่น ๆ ควรสอบถามเกี่ยวกับประวัติสัญญาณอื่น ๆ เช่น การทำหมัน การทำศัลยกรรมที่มีผลต่อระบบทางเดินอาหารหรือระบบสืบพันธุกรรม เป็นต้น
หากคุณหรือคนใกล้ชิดมีข้อกังวลเกี่ยวกับการมีบุตรยาก ควรเข้ารับการปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสูติ-นรีเวชหรือสนับสนุนด้านการมีบุตร แพทย์จะดำเนินการตรวจสอบและทำการทดสอบเพื่อหาสาเหตุและให้คำแนะนำการรักษาที่เหมาะสมต่อสถานะของแต่ละบุคคล
