น้ำเหลือง เป็นระบบหนึ่งที่อยู่ภายในร่างกายของคนเรา ที่อยู่ระหว่างหลอดเลือดและเนื้อเยื่อของร่างกาย ทำ
หน้าที่รักษาความสมดุลของน้ำในร่างกายที่ไหลซึมออกมาจากหลอดเลือด แล้วส่งกลับไปที่เซลล์ตามอวัยวะต่าง ๆ ทำหน้าที่สร้างเม็ดเลือดขาวที่เป็นเสมือนทหารคอยปกป้องร่างกายจากเชื้อโรค หากระบบน้ำเหลืองทำงานได้ไม่ดี หรือน้ำเหลืองเสียจะทำให้ภูมิคุ้มกันของร่างกายอ่อนแอ
ในทางการแพทย์ไม่ได้มีชื่อโรคน้ำเหลืองเสีย แต่มีโรคที่เกิดจากระบบน้ำเหลืองทำงานได้ไม่ดี เช่น มะเร็งต่อมน้ำเหลือง ต่อมน้ำเหลืองอักเสบ ซึ่งก่อนที่จะตรวจเจอโรคเหล่านี้คนที่มีระบบน้ำเหลืองไม่ดี มักจะมีอาการเตือนให้เห็น เช่น เป็นผื่นตามผิวหนัง เป็นตุ่ม มีอาการคันตามผิวหนัง เป็นต้น ซึ่งอาการเหล่านี้หากได้รับการรักษาอย่างถูกทาง คือรักษาจากต้นเหตุ นั่นก็คือปรับสมดุลระบบน้ำเหลือง อาการเหล่านี้จะค่อย ๆ ดีขึ้น และหายในที่สุด วิธีการรักษาที่ได้รับความนิยมส่วนใหญ่จะเลือกใช้เป็นสมุนไพรที่มีคุณสมบัติในการรักษาสมดุลและสร้างภูมิคุ้มกัน ได้แก่
สรรพคุณ แก้น้ำเหลืองเสีย ช่วยรักษาภาวะน้ำเหลืองไม่ดี รักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อน ผิวหนังอักเสบ เป็นผดผื่นคัน ฆ่าเชื้อหนอง ฝียุบแห้งไว รักษาแผลเน่าเปื่อยพุพอง ช่วยให้แผลแห้งเร็วขึ้น แก้ประดง นิยมใช้เป็นยาแก้อาการอักเสบในร่างกาย
สรรพคุณ ช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกัน และเพิ่มปริมาณเม็ดเลือดแดง ยิ่งไปกว่านั้นคือเห็ดกระถินพิมาน หรือเห็ดเกือกม้าสามารถรักษาโรคมะเร็งและโรคเบาหวานโดยไม่มีผลข้างเคียง โดยจะเข้าไปกระตุ้นให้เซลล์มะเร็งตาย ซึ่งถือเป็นการลดการเพิ่มจำนวนของเซลล์มะเร็ง จากการศึกษาได้รับการยืนยันแล้วว่าปัจจุบันสามารถรักษาโรคมะเร็งได้ทั้งโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งเต้านม มะเร็งสมอง มะเร็งเม็ดเลือดขาว และมะเร็งเยื่อบุโพรงจมูก ส่วนมะเร็งอื่น ๆ อยู่ในขั้นตอนการศึกษาเพิ่มเติม
สรรพคุณ ช่วยขับโลหิต ขับลมและแก้น้ำเหลืองเสีย แก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ ท้องผูก ช่วยขับปัสสาวะ ขับเสมหะ แก้หอบหืด และแก้ผื่นคัน
สรรพคุณ ช่วยเสริมภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย มีฤทธิ์เป็นสารต้านการอักเสบและต้านอนุมูลอิสระ ฆ่าเชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา ลดการอักเสบ ขับน้ำดี รักษาอาการผื่นคัน อาการแพ้ผิวหนังอักเสบ ที่สำคัญสามารถยับยั้งการกระจายตัวของเซลล์มะเร็ง โดยเฉพาะมะเร็งเต้านม มะเร็งมดลูก และมะเร็งเม็ดเลือดขาว และในช่วงโควิด-19 ระบาดที่ผ่านมาคือ มีการศึกษาพบว่าขมิ้นชันเป็นสมุนไพรที่มีประสิทธิภาพสูงที่สุดในการช่วยควบคุมการแพร่ระบาดของโควิดอีกด้วย
สรรพคุณ เป็นสมุนไพรที่สามารถใช้เป็นยาได้ทุกส่วนของลำต้น ใบและลำต้นช่วยรักษาอาการอักเสบของผิวหนัง ผดผื่นคัน และฆ่าเชื้อ รักษาแผลเป็น รักษาฝีทั้งภายนอกและภายใน แก้น้ำเหลืองเสีย เมล็ดช่วยขับพยาธิ ถูกขนานนามว่าเป็นยาอายุวัฒนะ
สรรพคุณ ยางจากต้นรงทองช่วยขับเลือด ขับเสมหะ ขับลม ถ่ายน้ำเหลือง เป็นยาถ่าย ลดไข้ ลดความดันโลหิตสูงได้อย่างรวดเร็ว ป้องกันเส้นเลือดในสมองแตก เปลือกของลำต้นช่วยแก้ท้องเสียเรื้อรัง
นอกจากสมุนไพรตามที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว ยังมีสมุนไพรไทยอีกหลายชนิดที่มีคุณสมบัติช่วยรักษาโรคที่เกิดจากน้ำเหลืองเสีย และภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ถึงแม้ว่าสมุนไพรจะมีคุณสมบัติในการรักษาโรคได้มากมายก็ตาม แต่ก็ยังมีข้อควรระวังอยู่เช่นกัน หากใครอยากฟื้นฟูหรือรักษาระบบภูมิคุ้มกัน หรือรักษาโรคด้วยสมุนไพร ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ เพื่อความปลอดภัยและวิธีการรักษาที่ถูกต้อง และมีประสิทธิภาพเกิดผลลัพธ์ตามที่ต้องการ