เมนส์ คือ อะไรกันแน่ ?

เมนส์ มาจากคำว่า Menstruation คือการหลุดลอกของเนื้อเยื่อในเยื่อบุโพรงมดลูกและไหลออกมาเป็นเลือดทาง

ช่องคลอด ซึ่งจะเกิดขึ้นเป็นประจำทุกเดือนจึงเรียกกันอีกอย่างหนึ่งว่าประจำเดือน บางคนก็เรียกว่ารอบเดือน

เมนส์ หรือประจำเดือนเกิดจากอะไร

การที่มีเลือดประจำเดือนไหลออกมาหรือเรียกว่าเมนส์มา เป็นเรื่องปกติที่เกิดจากกระบวนการธรรมชาติของระบบสืบพันธุ์ในเพศหญิง กระบวนการนี้ถูกควบคุมโดยฮอร์โมนเพศซึ่งมีอยู่ 4 ชนิดด้วยกันคือ

• Follicle Stimulating Hormone (FSH) ทำหน้าที่กระตุ้นการเจริญเติบโตของไข่ และควบคุมการตกไข่
• Estrogen Hormone เมื่อไข่สุกเต็มที่จะผลิตฮอรโมนชนิดนี้ออกมามาก ทำให้ระดับฮอร์โมนสูงมากก่อนที่ไข่จะตก 
• Luteinizing Hormone (LH) ทำหน้าที่เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาซึ่งมีผลให้การตกไข่เป็นไปโดยสมบูรณ์
• Progesterone Hormone ทำหน้าที่สร้างผนังมดลูกให้หนาขึ้นเพื่อรองรับไข่ที่ได้รับการปฏิสนธิ

ฮอร์โมนทั้ง 4 จะมีกลไกการเปลี่ยนแปลงในแต่ละรอบเดือนเพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับปฏิสนธิ แต่ถ้าหากว่ารอบเดือนนั้น ๆ ไม่มีการปฏิสนธิเกิดขึ้น เยื่อบุโพรงมดลูกก็จะถูกขับออกมาทางช่องคลอดออกมาเป็นเมนส์ที่ผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ทุกคนต้องมี

ผู้หญิงควรทำตัวอย่างไรเมื่อเมนส์มา

การมีประจำเดือนทำให้ร่างกายมีความเปลี่ยนแปลง และจะมีอาการต่าง ๆ เกิดขึ้นก่อนที่เมนส์จะมาประมาณ 1-2 สัปดาห์เป็นสัญญาณบอกว่าใกล้ถึงเวลาของรอบเดือนแล้ว อาการที่เกิดก่อนมีเมนส์เรียกว่า PMS (Premenstrual Syndrome) ถ้ามีอาการเหล่านี้เกิดขึ้นให้เตรียมตัวรับมือได้เลย

• เจ็บเต้านม
• ปวดศีรษะ
• ท้องอืดเฟ้อ
• ท้องผูกหรือท้องเสีย
• น้ำหนักตัวเพิ่ม
• อ่อนเพลีย
• สิวขึ้น
• เจริญอาหาร ทานจุกจิก
• นอนไม่หลับ

นอกจากอาการทางร่างกายแล้ว ยังมีอาการทางจิตใจ อารมณ์แปรปรวน จิตใจอ่อนไหว เนื่องจากฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง การรับมือกับอาการเหล่านี้สามารถทำได้โดยการออกกำลังกาย ทานอาหารที่มีประโยชน์ งดคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ พยายามทำสมาธิเพื่อไม่ให้เครียดและอารมณ์เสีย  

ปวดท้องเมนส์หนักมากทำอย่างไรดี

เมื่อรอบเดือนมาถึง บางคนอาจทวีความปวดท้องหนักขึ้นไปอีกจนถึงขั้นตัวงอ เดินไม่ไหว ปวดจนกระทั่งส่งผลกระทบต่อการทำงาน การเรียน ทำให้ต้องลางานบ่อย ๆ อาการนี้เกิดขึ้นเพราะ ซึ่งมีการศึกษาพบว่า ในเลือดประจำเดือนของผู้หญิงจะมีสารตัวหนึ่งชื่อว่า Prostaglandins เป็นสารกระตุ้นการอักเสบ คนที่ปวดท้องมาก ๆ เป็นเพราะมีสารชนิดนี้สูงกว่าคนที่ไม่ปวด ยิ่งมีสารนี้มากก็ยิ่งปวดมาก เพราะมดลูกมีการอักเสบบวกกับกล้ามเนื้อมดลูกบีบตัวมากกว่าปกติ บางคนปวดมากจนลามไปที่เอว หลังและต้นขา อาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ร่างกายอ่อนเพลีย หากว่าปวดท้องเมนส์มาก ๆ วิธีบรรเทาอาการในเบื้องต้นคือ

• ใช้กระเป๋าน้ำร้อนประคบ เพื่อคลายกล้ามเนื้อ
• ดื่มน้ำอุ่นมาก ๆ เพื่อช่วยให้เลือดไหลเวียน
• นอนพักในท่าขดตัว เพื่อให้กล้ามเนื้อคลาย
• ใส่เสื้อผ้าที่หลวม สบายตัวไม่อึดอัด

หากปวดมากจนทนไม่ไหว ให้รับประทานยาบรรเทาปวด แต่ถ้าทานยาแล้วไม่ดีขึ้น ควรไปพบแพทย์ เพื่อตรวจดูว่าอาการปวดนั้นเกิดจากความผิดปกติอื่นใดหรือไม่ เช่น มีถุงน้ำรังไข่ เยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ เนื้องอก หรือมีพังผืดในอุ้งเชิงกราน ถ้าตรวจพบว่าเกิดจากสาเหตุใดจะได้รีบรักษาให้ตรงจุดและไม่ต้องทนกับอาการปวดท้องเมนส์อีก