การสำลักน้ำ อันตรายถึงชีวิตจริงหรือไม่

การสำลักน้ำ อันตรายถึงชีวิตจริงหรือไม่

การสำลัก เป็นภาวะที่มีสิ่งแปลกปลอมเข้าไปอุดกั้นทางเดินหายใจที่ร่วมกับทางเดินอาหารช่วงระหว่างคอหรือ

หลอดลม ส่งผลให้คนที่สำลักหายใจไม่สะดวก ส่วนอาการที่แสดงออกของแต่ละคนขึ้นอยู่กับว่าสำลักเอาของแข็ง ของเหลว ซึ่งหากไม่มีการช่วยเหลือได้ทันเวลา การสำลักสามารถทำให้เสียชีวิตได้

  • ลักษณะของอาการสำลัก

สำหรับใครที่สำลักอาหาร ของเล่น น้ำ ขนมหรือลูกอม จะไม่สามารถกลืนสิ่งของเหล่านั้นลงไปในคอได้ หรืออาจใช้ระยะเวลานานกว่า 1 วินาที จากนั้นจะเริ่มไอ หรือพยายามหาน้ำ เพื่อที่จะดื่มให้สิ่งแปลกปลอมได้หลุดลงไปให้พ้นคอหรือหลอดลมที่ติดอยู่ ซึ่งอาจใช้ระยะเวลาในการไอประมาณ 30-1 นาที ถ้าสามารถกลืนสิ่งแปลกปลอมเข้าไปได้ จะรู้สึกโล่งและมีความรู้สึกเจ็บบริเวณลำคอภายใน แต่ถ้ากลืนไม่ได้ จะเริ่มกระวนกระวาย ริมฝีปากเริ่มมีสีคล้ำ เพราะขาดอากาศหายใจ ก่อนที่จะหมดสติและไม่รู้สึกตัว หากคนใกล้ชิดเริ่มเห็นตั้งแต่แสดงอาการแรก ๆ ควรรีบให้ความช่วยเหลือ เพื่อป้องกันเหตุร้ายที่จะเกิดขึ้นตามมา

  • การให้ความช่วยเหลือเบื้องต้น
  • ในกรณีที่มีคนช่วย ให้คนช่วยเหลือยืนประกบด้านหลังคนสำลัก โดยวางเท้าตรงกลางระหว่างขาของผู้ป่วย
  • โอบกอดผู้ป่วยจากข้างหลัง โดยประสานมือลงบนท้องผู้ป่วยบริเวณเหนือสะดือ ใต้ลิ้นปี่
  • ออกแรงกระทุ้งลักษณะดันขึ้นข้างบน ในระหว่างการกระทุ้ง อาจให้ผู้ป่วยก้มตัวเล็กน้อย
  • ให้กระทุ้งรอบละ 3-5 ครั้งและสังเกตดูว่าสิ่งแปลกปลอมหลุดออกมาหรือไม่ 
  • ให้พยายามทำต่อไปจนกว่าสิ่งของหรือน้ำที่สำลักหลุดออกมา
  • ห้ามใช้นิ้วมือล้วงเข้าไปในลำคอเด็ดขาด
  • ถ้าผู้ป่วยหมดสติ ไม่มีปฏิกิริยาตอบสนอง ให้รีบแจ้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง หรือ 1669 
  • ระหว่างรอรถหน่วยฉุกเฉิน ให้เริ่มทำ CPR เพื่อช่วยเหลือผู้ป่วย

ในกรณีที่สำลักน้ำ น้ำลาย เสมหะ และช่วยเหลือตนเองได้ ให้ตั้งสติและหายใจเข้า หายใจออกทางจมูกช้า ๆ ปฏิกิริยาของร่างกายจะขับเอาน้ำหรือของเหลวออกมาด้วยอาการไออย่างรุนแรง โดยอาจไอนานถึง 5-10 นาที ถึงจะเข้าสู่สภาวะปกติ 

  • สำลักน้ำ เสี่ยงต่อการเสียชีวิตหรือไม่

หากเป็นคนปกติทั่วไปที่มีสุขภาพแข็งแรง อาจไม่พบปัญหาในการเสียชีวิตจากการสำลักน้ำ แต่ก็ไม่สามารถประมาทได้ แต่สำหรับเด็กแรกเกิดและผู้สูงอายุ การสำลักอาจรุนแรงถึงขั้นทำให้เสียชีวิตได้ โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวที่เกี่ยวข้องกับปอด เพราะจะส่งผลให้ปอดติดเชื้อจนนำไปสู่การเสียชีวิตได้ ซึ่งผู้ป่วยจะมีอาการไอ หอบเหนื่อย หายใจไม่สะดวก แน่นหน้าอกอยู่ตลอดเวลา หากพบเห็นอาการดังกล่าว ควรรีบนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลโดยด่วน 

  • การป้องกันและระมัดระวังการสำลัก
  • ต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการกินอาหารหรือการดื่มน้ำให้ช้าลง 
  • ดื่มน้ำปริมาณน้อย ๆ หรือจิบอย่างช้า ๆ 
  • อาหารที่รับประทานจำเป็นที่จะต้องหั่นให้เล็กลง
  • หลีกเลี่ยงการกินผลไม้ที่มีเมล็ดหรือลูกอม เช่น มังคุด, กระท้อน, ถั่ว ฯลฯ
  • นั่งตัวตรงขณะรับประทานอาหาร
  • ฝึกการเคี้ยวให้ละเอียดก่อนกลืน

การสำลักน้ำ หลายคนคิดว่าอาจไม่รุนแรง เพราะน้ำเป็นของเหลวสามารถที่จะไหลลงไปในคอได้ปกติ แต่ถ้าระหว่างการดื่มน้ำไม่สอดคล้องกับการหายใจ ก็สามารถที่จะทำให้เกิดการปิดกั้นบริเวณหลอดลมได้ แม้จะปลอดภัยจากการสำลัก แต่สิ่งที่ไม่คาดคิดคือการติดเชื้อในปอดที่ทำให้ผู้สูงอายุเสียชีวิต จากการสำลักเพียงน้อยนิดได้ เพื่อความปลอดภัยจึงควรดูแลอย่างใกล้ชิดและสังเกตอาการอยู่เสมอขณะผู้สูงอายุดื่มน้ำหรือกินอาหาร เพื่อป้องกันเหตุการณ์ไม่ให้รุนแรง