โรคกระเพาะสาเหตุเกิดจากอะไร แก้ไขอย่างไร

โรคกระเพาะอาหาร (Gastritis) เป็นโรคที่พบได้บ่อยในประเทศไทย โดยเกิดจากเยื่อบุกระเพาะอาหารอักเสบ ส่ง

ผลให้มีอาการปวดท้อง จุกแน่นท้อง แสบ หรือรู้สึกตื้อ อิ่มเร็ว บางครั้งอาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ถ่ายอุจจาระมีสีดำ หรืออาเจียนเป็นเลือดได้

สาเหตุของโรคกระเพาะอาหารสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 สาเหตุหลัก ได้แก่

  • การติดเชื้อแบคทีเรียเอชไพโลไร (Helicobacter pylori) แบคทีเรียชนิดนี้สามารถอาศัยอยู่ในกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้นได้ โดยสามารถติดต่อกันได้จากการรับประทานอาหาร การสัมผัสสารคัดหลั่งจากผู้ป่วย หรือการใช้สิ่งของร่วมกัน
  • ปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจทำให้เกิดโรคกระเพาะอาหาร ได้แก่
    • การรับประทานอาหารรสจัด เผ็ด เปรี้ยว หรือเค็มจัด
    • การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง
    • การดื่มแอลกอฮอล์
    • การสูบุหรี่
    • การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs)
    • ความเครียด

อาการของโรคกระเพาะอาหารมักเป็น ๆ หาย ๆ โดยอาการที่พบบ่อย ได้แก่

  • ปวดท้อง จุกแน่นท้อง แสบ หรือรู้สึกตื้อ อิ่มเร็ว
  • คลื่นไส้ อาเจียน
  • ถ่ายอุจจาระมีสีดำ หรืออาเจียนเป็นเลือด
  • เบื่ออาหาร น้ำหนักลด
  • รู้สึกเหนื่อยง่าย

การวินิจฉัยโรคกระเพาะอาหาร

แพทย์จะใช้การตรวจร่างกาย ประวัติทางการแพทย์ และการตรวจเพิ่มเติมเพื่อวินิจฉัยโรคกระเพาะอาหาร ซึ่งการตรวจเพิ่มเติมอาจได้แก่

  • การตรวจเลือด
  • การตรวจอุจจาระเพื่อหาเชื้อเอชไพโลไร
  • การตรวจเอกซเรย์กระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้น
  • การตรวจส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนต้น (Upper GI endoscopy)

การรักษาโรคกระเพาะอาหาร

การรักษาโรคกระเพาะอาหารจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของโรค โดยหากเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียเอชไพโลไร แพทย์จะรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ ซึ่งพบว่าสามารถรักษาโรคกระเพาะอาหารได้ประมาณ 80% ของผู้ป่วย

หากโรคกระเพาะอาหารเกิดจากปัจจัยอื่น ๆ เช่น การรับประทานอาหารรสจัด การใช้ยาบางชนิด หรือความเครียด แพทย์อาจแนะนำให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น รับประทานอาหารที่ย่อยง่าย หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด งดสูบบุหรี่ และลดความเครียด

นอกจากนี้ แพทย์อาจให้ยารักษาอาการร่วมด้วย เช่น ยาลดกรด ยาลดการหลั่งกรด ยาแก้ปวด เป็นต้น

การป้องกันโรคกระเพาะอาหาร

การป้องกันโรคกระเพาะอาหารสามารถทำได้โดย

  • รับประทานอาหารที่ย่อยง่าย หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด เผ็ด เปรี้ยว หรือเค็มจัด
  • รับประทานอาหารที่มีกากใยสูง
  • ไม่ดื่มแอลกอฮอล์
  • ไม่สูบุหรี่
  • หลีกเลี่ยงการใช้ยาบางชนิดโดยไม่จำเป็น
  • ลดความเครียด

การดูแลตนเองเมื่อเป็นโรคกระเพาะอาหาร

ผู้ป่วยโรคกระเพาะอาหารควรดูแลตนเองดังนี้

  • รับประทานอาหารที่ย่อยง่าย หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด เผ็ด เปรี้ยว หรือเค็มจัด
  • รับประทานอาหารให้ตรงเวลา
  • รับประทานอาหารให้น้อยลงแต่บ่อยขึ้น
  • ไม่รับประทานอาหารก่อนนอนอย่างน้อย 2-3 ชั่วโมง
  • หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
  • หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่
  • ลดความเครียด
  • พักผ่อนให้เพียงพอ

หากมีอาการปวดท้องเรื้อรัง หรือมีอาการรุนแรงขึ้น ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาต่อไป