ตะไคร้ (Lemongrass) เป็นพืชสมุนไพรที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cymbopogon citratus หรือ Cymbopogon
flexuosus ซึ่งมีลักษณะเป็นหญ้าหรือกลีบหญ้าที่มีกลิ่นหอมอมเปรี้ยวอ่อน ๆ และรสชาติเปรี้ยวหวานเข้มข้น ตะไคร้เป็นพืชที่สามารถเจริญเติบโตได้ดีในเขตร้อน และมีการใช้งานทั้งในอาหารและการแพทย์ในหลายภูมิภาคทั่วโลก
ตะไคร้กับอาหาร
ตะไคร้มักถูกใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องเทศหรือเครื่องปรุงรส เช่น น้ำพริกตะไคร้ เครื่องเคียงประเภทยำ ต้มยำ หรืออาหารต่าง ๆ เพื่อเพิ่มรสชาติหอมหวานเปรี้ยวให้กับอาหาร
ตะไคร้กับทางการแพทย์
ในการแพทย์และการดูแลสุขภาพ ตะไคร้มีคุณสมบัติทางเภสัชวิทยาที่มีสารสำคัญที่ค้นพบในตะไคร้คือสารซิทรัล (citral) ซึ่งมีสมบัติต้านเชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา นอกจากนี้ยังมีสรรพคุณทางเภสัชกรรมอื่น ๆ เช่น ลดการอักเสบ กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน บรรเทาอาการปวด เป็นต้น นอกจากนี้ตะไคร้ยังมีคุณสมบัติทางสุขภาพที่น่าทึ่งและมีประโยชน์ต่อร่างกายที่คุณควรรู้ ดังนี้
- ช่วยให้ผ่อนคลาย ตะไคร้มีสรรพคุณที่ช่วยให้ผ่อนคลาย เมื่อนำตะไคร้สดมาล้างทำความสะอาด ตัดรากและใบออกบางส่วน ต้มน้ำให้เดือด ใส่ตะไคร้ที่เตรียมไว้ ต้มประมาณ 20-30 นาที ยกลงทำเป็นเครื่องดื่มน้ำตะไคร้ ก็จะช่วยลดอาการเครียดและเสริมสร้างความผ่อนคลายให้กับร่างกายและจิตใจ
- สร้างระบบภูมิคุ้มกัน สารสกัดจากตะไคร้มีคุณสมบัติช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันภายในร่างกาย ซึ่งประกอบไปด้วยสารสำคัญอย่างซิทรัล (citral) ที่มีคุณสมบัติต้านเชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา
- บรรเทาอาการปวด ตะไคร้มีคุณสมบัติต้านการอักเสบที่ช่วยบรรเทาอาการปวดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่วนใหญ่นำไปเป็นส่วนผสมของน้ำมันนวด การนวดด้วยน้ำมันตะไคร้สามารถช่วยลดอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อหรือข้อต่าง ๆ อักเสบหรือแข็งตึง
- กระตุ้นระบบย่อยอาหาร น้ำสมุนไพรตะไคร้มีคุณสมบัติกระตุ้นระบบการย่อยอาหาร จะช่วยกระตุ้นการสร้างสารน้ำย่อยและการทำงานของลำไส้ ทำให้ระบบทางเดินอาหารทำงานได้อย่างเป็นปกติ
- ลดการอักเสบในร่างกาย สารสกัดจากตะไคร้มีคุณสมบัติต้านการอักเสบที่มีประสิทธิภาพ สามารถช่วยลดการอักเสบทั่วไปในร่างกาย เช่น อักเสบข้อเข่า อักเสบเพดานปาก หรือการอักเสบในระบบทางเดินหายใจ
- บำรุงผิวพรรณและเส้นผม การใช้น้ำต้มตะไคร้หรือน้ำมันตะไคร้มาเป็นส่วนผสมเครื่องประทินผิว สามารถช่วยบำรุงผิวพรรณและเส้นผมได้ ทั้งยังช่วยลดการอักเสบในผิวหนัง ลดการเกิดสิวและเสริมสร้างให้เส้นผมแข็งแรงและสวยงาม
- ใช้ไล่ยุงและแมลงบางชนิด กลิ่นหอมระเหยของน้ำมันตะไคร้ยังสามารถช่วยในการขับไล่ยุงและแมลงบางชนิดได้ ดังจะเห็นได้จากมีสินค้าประเภทน้ำมันตะไคร้ฉีดไล่ยุงหรือใช้ทาบริเวณแขนและขา ก็จะทำให้ยุงไม่มารบกวน
- แก้เวียนหัวและหน้ามืด ด้วยคุณสมบัติของตะไคร้ที่เป็นสมุนไพรและมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว สามารถนำมาช่วยในการบรรเทาสำหรับคนที่มีอาการวิงเวียนศีรษะและหน้ามืดได้ ด้วยการนำหัวตะไคร้ 4-5 หัว มาทุบพอหยาบ ๆ จากนั้นให้ผู้ป่วยได้สูดดม ก็จะช่วยให้ได้รับความสดชื่นจากกลิ่นหอมของตะไคร้ได้
จะเห็นว่าตะไคร้เป็นพืชสมุนไพรที่อยู่คู่กับครัวเรือนและคนไทยมาอย่างยาวนาน มีทั้งคุณค่าทางอาหารและเป็นสมุนไพรทางการแพทย์ อย่าลืมเพิ่มตะไคร้ลงในเมนูอาหารหรือเครื่องดื่มของคุณเพื่อเพิ่มประโยชน์ทางสุขภาพให้กับร่างกายของคุณ อย่างไรก็ตามหากใครที่มีภาวะแพ้ต่อสมุนไพรหรือมีภาวะสุขภาพเฉพาะเจาะจง ควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้งานทุกครั้ง
