ตับอ่อน ถือเป็นอวัยวะที่สำคัญอีกอย่างในระบบทางเดินอาหาร ที่คอยทำหน้าที่ผลิตเอนไซม์ช่วยย่อยอาหารและผลิตฮอร์โมนควบคุมการทำงานของ
น้ำตาลในร่างกาย หากตับอ่อนเกิดความผิดปกติการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องก็จะได้รับผลกระทบทันที ไม่ว่าจะเป็นระบบทางเดินอาหาร ต่อมไร้ท่อและระบบภูมิคุ้มกัน
ตับอ่อนอักเสบ ภัยเงียบที่เกิดขึ้นได้กับทุกคน
ตับอ่อนอักเสบเป็นภาวะที่เกิดจากการอักเสบของเซลล์ตับอ่อน เนื่องจากน้ำย่อยในตับอ่อนไม่สามารถไหลผ่านท่อในตับอ่อนได้ จึงย่อยเนื้อตับอ่อนแทนจนทำให้เกิดอาการอักเสบ โดยโรคตับอ่อนอักเสบนั้นเกิดขึ้นได้ 2 ลักษณะ ได้แก่
เป็นอาการอักเสบที่เกิดขึ้นแบบทันที ตับอ่อนจะเกิดอาการบวมและเนื้อเยื่อถูกทำลาย เนื่องจากมีนิ่วในถุงน้ำดี และมักเกิดขึ้นกับผู้ที่ดื่มสุราเป็นประจำ ผู้ป่วยจะปวดท้องอย่างรุนแรง เมื่อกดท้องจะรู้สึกเจ็บแต่ท้องไม่แข็ง โดยจะเกิดอาการปวดท้องแบบปัจจุบันทันด่วน ความปวดอาจร้าวลงไปที่ด้านหลัง มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน และท้องร่วงร่วมด้วย ทั้งนี้ความรุนแรงของโรคตับอ่อนอักเสบแบบเฉียบพลันจะน้อยกว่าแบบเรื้อรัง จึงมักจะหายหลังได้รับการรักษากับแพทย์ภายในระยะเวลา 1 – 2 สัปดาห์ สำหรับสาเหตุของการเกิดตับอ่อนอักเสบแบบเฉียบพลันนั้น เกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมากต่อเนื่องกันไม่น้อยกว่า 5 – 10 ปี เกิดจากนิ่วที่มีขนาดเล็กกว่า 5 มิลลิเมตร หลุดออกมาจากถุงน้ำดี ระดับแคลเซียมในเลือดสูง และกลีเซอไรอยู่ในระดับสูง
เป็นอาการอักเสบที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งอาจเป็นผลมาจากการอักเสบแบบเฉียบพลันที่รักษาไม่หายขาดหรือยังมีสาเหตุของการอักเสบอยู่ เช่น ผู้ป่วยยังดื่มสุราต่อเนื่อง เป็นต้น อาการอักเสบแบบเรื้อรังของตับอ่อนนี้คือการปวดท้องแบบเป็น ๆ หาย ๆ หรือปวดตลอดเวลา สีของอุจจาระเป็นสีเทาหรือซีดมีกลิ่นเหม็น เนื่องจากมีไขมันปนออกมากับอุจจาระ นอกจากนี้ผู้ป่วยจะมีน้ำหนักตัวลดลงผิดปกติเพราะร่างกายไม่สามารถดูดซึมสารอาหารได้
วิธีรักษาโรคตับอ่อนอักเสบ
เมื่อแพทย์ได้วินิจฉัยจนพบว่าผู้ป่วยเป็นโรคตับอ่อนอักเสบแล้ว จะทำการรักษาตับอ่อนอักเสบชนิดเฉียบพลันและชนิดเรื้อรังด้วยแนวทางที่แตกต่างกัน
ป้องกันและเลี่ยงการเกิดโรคตับอ่อนอักเสบได้อย่างไร
แม้ว่าโรคนี้จะสามารถรักษาได้ แต่การป้องกันและหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่จะทำให้เกิดปัญหากับตับอ่อนนั้นก็เป็นเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญอย่างต่อเนื่อง ได้แก่ การออกกำลังกายสม่ำเสมอ หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่ รวมถึงการปรึกษาแพทย์และเภสัชกรก่อนใช้ยาทุกครั้ง ที่สำคัญหากเป็นนิ่วในถุงน้ำดีจะต้องรักษาให้หายขาดด้วย